<< | >>
hicp
PA304Panis
Panis
dictus quod cum omni+
A P T ] omni L
cibo apponatur, uel quod omne animal eum appetat; Pan enim Graecae omne dicitur ✢+
L
. Cibarius est quia cibum seruis datur, nec delicatus. Fermentacius fermentis+
L2A P ] ferm(...?)t(u)s L
confectus. Azymus+
P ] -zi- LA2, azimis A
non fermentatus; nam azymus+
P ] -zi- LA
est sine fermento, sincerum. Azymus+
P ] -zi- LA, acrizy- P2
leuiter fermentatus, quasi acroazymus+
L2A P ] agro- L
. Siligineus panis a frumenti genere nuncupatur; siligo enim genus est trittici+
A P ] tritici L
; rubidus+
LA2 P ] rup- A
, recoctus et rubefactus+
et r. L P T ] eru- A
. Subcinericius, cinere coctus et reuersatus: ipse est et focatius. Clibanicius, in testo+
A P T ] test(?) vix leg. L, testa L2
coctus. Candidus panis in cibo sumptus nutrit magis sed minus egeritur; ex ipsis panibus fermentatius quidem leuior est ex eo quia austeritas fermenti sumit+
L2A P T ] -met L
humorem qui nutriri solet. Egeritur autem, ideo quia cito conficitur. Azymus autem+
ideo... autem LA P T ] om. fons
id est sine fermento tardius quidem egeritur, sed magis nutrit. His+
LA P T ] is L2
etiam quia suco conspargitur+
LA P T ] -sper- L2
, leuissimum+
LA P T ] -mus L2
est et nutrit copiose et egeritur. Nutrit propter candorem, leuis etiam est propter spumam quia consparsum+
LA P T ] -spersus L2
est: quo suco non solum fermentatum tritici adnectitur quae et gestionem+
LA T ] eges- L2, -ne P
appellatur. Item ex ipsis panibus qui maximi fuerint, habent quippiam horum sucum+
LA P T ] -cus L2
uomitum restringit. Item panes in furno cocti magis nutriunt, ideo quia minus exurantur ab igne. Clibanitius autem et focatius ualde sicci sunt; focatius quidem, quia in cinere amittit humorem; clibanicius autem in testo+
A P ] test(?) vix leg. L, -a L2
. Fortior autem+
LA P T ] om. fons
his omnibus est siligineus+
LA P T ] -nus fons
: sed hii+
LA P ] hi L2 T
qui de grossa farina fuerint facti, omnibus fortius nutriunt, sed non ualde egeruntur. Similiter et caccabatius panis calidus siccat, frigidus uero minus multo; siccus ex parte extenuat. Simila etiam lacte cocta egeritur+
A P T ] egetur L
, magis tamen+
LA P T ] quam L2
si in aqua+
in aqua LA2 P ] iniqua A
quoquatur propterea+
A P T ] proptere L, pro praetere L2
egeruntur+
LA P T ] egeritur fons
maxime+
A P T ] autem add. L, del. L2
ergo ubi plus uolueris egerere+
L2 P T ] egere (?) vix leg. L A
. Simila in melle et oleo cocta, aut ergo+
LA P T ] del. L2
fricta+
LA P T ] frixa L2
urit propter pinguedinem et dulcedinem; quia cum dissimilia sunt+
LA P T ] sint fons
, et non debeant similiter+
LA2 P ] -te A
quoqui+
L P ] co- L2A T
, in unum+
in unum LA2 P ] iunum A
mixta rem contrariam faciunt+
L2A P T ] -ant L
. Siligo uero cocta uel farina fortissima sunt et nutriunt, sed non egeruntur. Panem criteum+
p. c. LA P T ] panis criteus L2
, hoc est ordeacium+
LA P T (-tium L, hor- T) ] -us L2
tritum+
LA P T ] -tus L2
leuior+
L2A P T ] -nior L
furforibus, et quod exinde factum fuerit, magis egeritur, aeque+
LA P T (eque A) ] et quae (?) L2
saginantur his fructibus refrigerant et humectant. Sunt ueteribus+
s. u. i. LA P T ] sicut in uerri (?) L2
ideo quia naturale+
A P T ] natule L, naturali L2
habundant+
LA P ] abu- A2
calore et manibus uel opere diu tracti uigent. Cum autem ueterescunt+
LA2 P T ] -rascunt L2, uetere sunt A
, amittunt calorem+
L2 T ] c(?)lorem non leg. L, colorem A P
et frigdor+
L P ] frigus L2 T, frigor A
illis accedet.
(= Isid. etym. 20, 2, 15) + (= Dynam. [Mai] 1, 7 - 1, 6 siue = Dynam. [Rose] 6-7-8)
Lindsay:
PA 304. cf. 243.
Textus fontis:
(Isid.) Panis dictus quod cum omni cibo adponatur, uel quod omne animal eum adpetat; πᾶν enim Graece omne dicitur. --- (Dynam., éd. Mai) De tritico. Tritici uirtus fortior est hordeo , et melius nutrit , sed non sic egeritur. Panis quidem eius nutrit et egeritur. Fermentacius quidem leuis est , quia austeritas fermenti consumit humorem , qui nutriri solet ; egeritur autem, quia cito conficitur. Azymus autem tardius egeritur, sed magis nutrit. Is etiam qui suco conspergitur, leuissimus est , nutrit , et egeritur, et leuis est propter spumam qua conspersus est: quo suco non solum fermentatur triticum, sed et adnectitur ei quae digestio appellatur. Item ex ipsis panibus qui maximi fuerint, melius nutriunt, quia humor qui inest, non facile exuritur. Panes in furno cocti magis nutriunt, quia minus exuruntur. Focatiuus uero ualde siccus est, quia in cineribus amittit humorem ; clibanitiuus uero in testo. Fortior his omnibus est siliginus : sed et ii qui de grossa farina fuerint facti, fortius nutriunt , sed non ualde egeruntur. Similiter et cacabatius panis calidus siccat, frigidus uero multo minus; siccus ex parte extenuat. Simila etiam in lacte cocta egeritur, magis tamen si in aqua coquatur, egeritur et refrigerat. Simila in melle et oleo cocta , aut frixa, exurit propter pinguedinem et dulcedinem; quia cum dissimilia sint, et non debeant similiter coqui, in unum mixta rem contrariam faciunt. Siligo uero cocta uel farina fortissima stercora nutriunt, sed non egeruntur. — 6. De pane crithino, hoc est hordeaceo. Tritus leuior furfuribus, et quod exinde factum fuerit, male egeritur, eaque qui saginantur fructibus refrigerant et humectant. Sicciora ueteribus qui nutribili habundant calore , et manibus uel opere diu tractata uigent. Cum autem ueterascunt, amittunt calorem. Triticum trimixtum leuius furfuribus ; magis tamen egeritur atque saginat et humectat. In cibo et sorbitione polenta siue farina, si recens sit, siccior est uetere; ideo quia et natura habundat calore, et manibus uel opere diu tractata fatescit; quia eum ueterescit, amittit calorem. Panis calidus siccat, frigidus minus , multo minus siccus, sed ex parte extenuat.
L 226vb A 232 rcP 117rc T 299va
Context
in marg. A
LA P T