The blue marks indicate your exact position: the letter and subdivisions (section, three first letters, root and entry) related to the word displayed. Click anywhere to browse another letter, section or subdivision.

Letter:
A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T V X Y Z
Section:
M1 MA1 ME1 MI1 MV1 MO1 MV2 MI2 MN1 MO2 MV3
Three first letters:
MUN3 MON4 MUN4 MUR2 MUN5 MUR3 MUS1 DE34 MUS2 MUT1 MU1 MUT2 MU2
Root:
mus1 muss1 mus2 muss2 musc1 muscion1 muscipul1 musc2 mus3 music1 musc3 music2
Entry:
MV338 MusicaMV339 MusicaMV340 Musicae
<< | >>
Z
MV340Musicae
Musicae —
quae+
LA ] mouet L2, que P
affectus, prouocat in diuersum habitum sensus. ✢ In proeliis+
LA ] preliis P
quoque tubae+
LA ] tube P
concentus pugnantes accendet+
LA P ] accendit L2
, et quanto uehementius+
LA P ] uehementior L2
fuerit clangor, tanto fit ad certamen animus fortior. Siquidem et remiges cantus ortatur, ad tollerandos quoque labores musica animum mulcet, et singulorum operum fatigationem modulatio+
P ] modo- LA
uocis solatur+
L2 P ] sonatur LA
. Excitos quoque animos+
L P ] -us A
musica sedat+
L2 P ] sedet LA
, sicut de Dauid legitur+
L2A P ] digitur L
, qui ab spiritu inmundo Saulem+
L ] sauulem L, saule A
arte+
L2 P ] mare LA
modulationis+
L2A P ] modo- L
eripuit. Ipsas quoque bestias, necnon et serpentes, uolucres adque+
L P ] atque A
delfinas ad audientum+
L P ] audientiam L2, audiendum A
suae+
LA ] sue P
modulationis+
L2A P ] modo- L
musica prouocat+
L P ] -atur A
. Sed et quidquid+
L P ] quidcquid L2A
loquimur, uel intrinsecus uenarum pulsibus commouemur+
L P ] -etur A
, per musicos rithmos+
P ] rihtmos LA
armoniae+
LA ] armonie P
uirtutibus+
L2A P ] uirtubus L
prouatur+
L P ] probatur L2A
esse sociatum musicae+
musicae LA T ] musice P, post musicae distinxerunt P et T ut musicae sequens lemma esset
. Musicae+
LA ] musice P
partes sunt tres, id est, armonica+
L2A P ] armonia L
, rithmica+
LA2 P ] om. A
, metrica. Armonica+
L2 P ] iarmonica L, i armonica A
est, que decernit in sonis acutum+
LA2 P ] ag- A
et grauem. Rithmica est, qui+
LA P ] que L2
requirit incursionem uerborum, utrum bene sonas+
LA P ] sonet L2
an male cohereat+
cohereat LA P T ] coherceat A2, post cohaereat distinxit T ut metrica sequens lemma esset
. Metrica est, quem mensuram+
q.m. LA ] quae m. L2 quemensuram P
diuersorum metrorum probabili ratione+
L2 P ] rationum L, rationem A
cognoscit, uerbi gratia eroicon+
L ] heroicon L2, uero iam A, uero i con P
, iambicon+
L2 P ] iamicon LA
, elegiacon et cetera. Ad omnem autem sonum, que+
L2 P ] quem LA
materies+
P ] -riaes LA
cantilenarum est, triformem constat esse naturam. Prima est armonica, que ex uocum+
e.u. P ] ex suo L, cura add. L2, cum add. A
cantibus constat. Secunda organica, quae+
LA ] que P
ex fletu+
LA P ] flatu L2
consistit+
L2 P ] ansistit LA2, assistit A
. Tertia rithmica, quae+
LA ] que P
pulsu digitorum numeros recipit+
P ] recepit LA
. Nam aut uoce+
LA P2 ] uoces P
editur sonus, sicut per+
LA ] pro P
fauces+
L P ] facies A
, aut flatu+
LA2 P ] fletu A
, sicut per turbam+
LA P ] tubam L2A2
uel tibiam, aut pulsu+
L2A2 P ] -sus LA
, sicut per+
L P ] pro A
citharam, aut per+
L P ] pro A
quodlibet aliud+
L2A P ] -t L
, quod+
L2 P ] quam LA
percutiendo canorum +
canorum ] post canorum distinxit P ut prima sequens lemma esset
. Prima diuisio musice, quae+
LA ] que P
armonica dicitur, id est, modulatio uocis, pertinet ad comedos+
L2 P ] quomodos LA
, tragoedos+
L2 P ] trudosedos L, tridosedos A
, uel coros+
P ] coras LA, choros L2
, uel ad omnes qui uoce propria+
u.p. P ] p.u. LA
canunt. Haec+
L2 P ] om. LA
ex animo et corpore motum+
L2 P ] motom L, mutum A
facit, et ex motu sono+
L2 P ] sono LA
, ex quo colligitur+
LA ] coligitur P
Musica, quae+
LA ] que P
in homine uox appellatur+
P ] ape- LA
. Vox est aer spiritu uerberatus, unde et uerba sunt nuncupata+
LA ] noncupata P
. Proprie autem uox hominum est, seu inrationabilium+
P ] inrationalium LA
animantium+
L2A2 P ] -tiam LA
. Nam in aliis abusiue non proprie sonitum uocem uocari, et+
LA P ] ut L2
(Ios. 6, 5 + Verg. Aen. 10, 711) uox tubae+
LA ] tube P
infremuit , (Verg. Aen. 3, 556) fractasque+
LA ] fructusque P
ab litore uoces. Nam proprium est ut litorei sonant+
L2A P ] sonent L
scopoli, et (Verg. Aen. 9, 503) ad+
LA P ] at L2
tuba tesbilem+
L P ] terribilem L2A
sonitum pirocul+
L ] procul L2, pirocula A P
aere+
LA ] ere P
canoro .
(= Isid. etym. 3, 17, 1-20, 2)
Nota:
La citation «uox tubae infremuit» est un montage d'un passage de la Vulgate auquel est accolé le verbe tiré d'un vers de Virgile; il forme le premier hémistiche d'un hexamètre (suivant la note de J.-Y. Guillaumin à l'éd. des Etym., 2009, p. 64 n. 143).
Textus fontis:
XVII. QVID POSSIT MVSICA. [1] Itaque sine Musica nulla disciplina potest esse perfecta, nihil enim sine illa. Nam et ipse mundus quadam harmonia sonorum fertur esse conpositus, et coelum ipsud sub harmoniae modulatione reuolui. Musica mouet affectus, prouocat in diuersum habitum sensus. [2] In proeliis quoque tubae concentus pugnantes accendit, et quanto uehementior fuerit clangor, tanto fit ad certamen animus fortior. Siquidem et remiges cantus hortatur, ad tolerandos quoque labores musica animum mulcet, et singulorum operum fatigationem modulatio uocis solatur. [3] Excitos quoque animos musica sedat, sicut de Dauid legitur, qui ab spiritu inmundo Saulem arte modulationis eripuit. Ipsas quoque bestias, necnon et serpentes, uolucres atque delphinas ad auditum suae modulationis musica prouocat. Sed et quidquid loquimur, uel intrinsecus uenarum pulsibus commouemur, per musicos rhythmos harmoniae uirtutibus probatur esse sociatum. — XVIII. DE TRIBVS PARTIBVS MVSICAE. [1] Musicae partes sunt tres, id est, harmonica, rhythmica, metrica. Harmonica est, quae decernit in sonis acutum et grauem. Rhythmica est, quae requirit incursionem uerborum, utrum bene sonus an male cohaereat. [2] Metrica est, quae mensuram diuersorum metrorum probabili ratione cognoscit, ut uerbi gratia heroicon, iambicon, elegiacon, et cetera. — XIX. DE TRIFORMI MVSICAE DIVISIONE. [1] Ad omnem autem sonum, quae materies cantilenarum est, triformem constat esse naturam. Prima est harmonica, quae ex uocum cantibus constat. Secunda organica, quae ex flatu consistit. Tertia rhythmica, quae pulsu digitorum numeros recipit. [2] Nam aut uoce editur sonus, sicut per fauces, aut flatu, sicut per tubam uel tibiam, aut pulsu, sicut per citharam, aut per quodlibet aliud, quod percutiendo canorum est. — XX. DE PRIMA DIVISIONE MVSICAE QVAE HARMONICA DICITVR. [1] Prima diuisio Musicae, quae harmonica dicitur, id est, modulatio uocis, pertinet ad comoedos, tragoedos, uel choros, uel ad omnes qui uoce propria canunt. Haec ex animo et corpore motum facit, et ex motu sonum, ex quo colligitur Musica, quae in homine uox appellatur. [2] Vox est aer spiritu uerberatus, unde et uerba sunt nuncupata. Proprie autem uox hominum est, seu inrationabilium animantium. Nam in aliis abusiue non proprie sonitum uocem uocari, ut: «uox tubae infremuit», (Virg. Aen. 3,556): « Fractasque ad litore uoces.» Nam proprium est ut litorei sonent scopuli, et (Virg. Aen. 9,503): «At tuba terribilem sonitum procul aere canoro.» — Harmonia est modulatio uocis, et concordantia plurimorum sonorum, uel coaptatio.
L 202 ra A 207ra P 91vb
Context
add. LA P
LA P ] defict. T
LA P (musice P) ] musica T