DI640Disceptat
Disceptat —
fert sententiam, iudicium facit+
LA ] factus P
.
(Syn.)
L 102 va A 90 rb P 91 vbT 145ra V 133vc
Context
LA P T
DI641Disceptat
Disceptat —
pronuntiat+
LA ] pronunciat P
, decernit, sancit.
(Syn.)
L 102 va A 90 rb P 91 vbT 145ra V 133vc
Context
LA P T
DI642Disceptat
Disceptat —
statuit, censit.
(Syn.)
L 102 va A 90 rb P 91 vbT 145ra V 133vc
Context
LA P T
DI643Disceptatio
Disceptatio —
controuersia, negotium.
(= Syn. ?)
Lindsay:
DI 643-645. cf. CA 1102-1104.
Nota:
(= Syn. ?) ] (= ib. ?) ed. ;
L 102 va A 90 rb P 91 vbT 145ra V 133vc
Context
LA P T
DI644Disceptatio
Disceptatio —
causa, quaestio+
LA ] questio P
.
(= Syn. ?)
Nota:
(= Syn. ?) ] (= ib. ?) ed. ;
L 102 va A 90 rb P 91 vbT 145ra V 133vc
Context
LA P T
DI645Disceptatio
Disceptatio —
contentio, conlatio, conparatio.
(= Syn. ?)
Nota:
(= Syn. ?) ] (= ib. ?) ed. ;
L 102 va A 90 rb P 91 vbT 145ra V 133vc
Context
LA P T
DI646Disceptatio
Placidi: Disceptatio —
iudicium
(Plac. ?)
Lindsay:
DI 646. Disceptio P.
Nota:
[ Goetz, 5, 62, 9 ]
L 102 va A 90 rb P 91 vbT 145ra V 133vc
Context
LA P T
LA T ] disceptio P
CA1101Causa
Causa —
origo, initium.
(= 1128)
L 68va A 51vcP 53rbT 81va
Context
LA P T
CA1102Causa
Ciceronis: Causa —
controuersia, negotium.
(Syn.)
Lindsay:
CA 1102-1104. cf. CO 1115-1116 ; 1218 ; 1756-1760 ; 1891-1894 ; DI 643-645 ; NE 239-242 ; QVE 172-178.
Nota:
contro uersia P ;
L 68va A 51vcP 53rbT 81va
Context
LA P T (cyc- A P)
CA1103Causa
Causa —
questio, contentia+
LA P ] -tio L2
.
(Syn.)
L 68va A 51vcP 53rbT 81va
Context
LA P T
CA1104Causa
Causa —
disceptatio, conlatio, conparatio.
(Syn.)
L 68va A 51vcP 53rbT 81va
Context
LA P T
R(equire)
CA1105Causa
Causa
est ratio ex qua sententia ipsa nascitur ; qua+
LA P ] quia restit. ed.
manifestum est animos hominum blandiciis+
LA ] blanditiis L2, -itus P
propriis quam ueritate mulceri+
u.m. LA ] -tatem ulceri P
.
(= Gramm. Quod 200)
Textus fontis:
Causa est ratio ex qua sententia ipsa nascitur, ‘quam manifestum est animos hominum blanditiis propriis quam ueritate mulceri’.
L 68va A 51vcP 53rcT 81va
Context
LA P T
LA P T
CA1106Causa
Esidori: Causa
uocata A casu quo uenit. Est enim materia et origo negotii+
LA ] -cii P
✢+
L
, necdum discussionis examine patefacta; quae dum praeponitur causa est, dum discutitur iudicium+
P ] -tium LA
est, dum finitur, iustitia. Causa aut argumento aut probatione constat. Argumentum numquam testibus, numquam tabulis dat probationem, sed sola inuestigatione inuenit ueritatem; unde et dictum+
P ] d. est LA
argumentum, id est argutum inuentum. Probatio autem testibus et fide tabularum constat. In omne autem iudicium+
P ] -tium LA
sex personae quaeruntur: iudex, accusator+
LA2 P ] acusator A
, reus et tres testes. Causarum species sunt quinque, id est honestum, admirabile, humile, anceps, obscurum. Honestum causae+
A P (-se P) ] casuae L
genus est cui statim sine oratione nostra fabet animus auditoris+
L P ] adiut- A
. Admirabirale a quo est alienatus animus eorum qui audituri sunt. Humile est quod neglegitur ab auditore. Anceps+
A P ] -cepps L
est in quo aut iudicatio dubia est aut causa honestatis et turpitudinis particeps ut beniuolentiam pariat et offensa. Obscurum in quo aut tardi auditores sunt aut difficilioribus ad cognuscendum negotiis causa cernitur inplicata. Causarum status+
L P ] statuti A
sunt duo, rationabilis et legalis. De rationali oriuntur+
LA ] triuntur P
coniectura, finis, qualitas, translatio. De fine iudicialis+
LA ] -tialis P
et negotialis+
LA ] -cialis P
. De iudiciali obsoluta et adsumptiua. De adsumptiua concessio, remotio criminis, relatio criminis, conpensatio. De concessione purgatio et deprecatio. Causarum autem genera tria+
g.t. A P ] generaria L, -alia L2
sunt deliueratiuum+
LA P ] delibe- L2
, demonstratiuum, iudiciale+
LA ] -tiale P
.
(Isid. etym. 18, 15, 2 ; 5–6 ; 2, 8 ; 2, 5, 2 ; 2, 4, 2)
Nota:
que, preponitur, persone queruntur P ;
Textus fontis:
Causa vocata a casu quo evenit. Est enim materia et origo negotii, necdum discussionis examine patefacta; quae dum praeponitur causa est, dum discutitur iudicium est, dum finitur, iustitia. Vocatum autem iudicium quasi iurisdictio, et iustitia quasi iuris status. Iudicium autem prius inquisitio vocabatur; unde et actores iudiciorum et praepositos quaestores vel quaesitores vocamus. — [5] Causa aut argumento aut probatione constat. Argumentum numquam testibus, numquam tabulis dat probationem, sed sola investigatione invenit veritatem; unde et dictum argumentum, id est argutum inventum. Probatio autem testibus et fide tabularum constat. [6] In omne autem iudicium sex personae quaeruntur: iudex, accusator, reus et tres testes. Iudex dictus quasi ius dicens populo, sive quod iure disceptet. Iure autem disceptare est iuste iudicare: non est autem iudex si non est in eo iustitia. — Status autem causarum sunt duo: rationalis et legalis. De rationali oriuntur coniectura, finis, qualitas, translatio. De fine iudicialis et negotialis. De iudiciali absoluta et adsumptiva. De adsumptiva concessio, remotio criminis, relatio criminis, conpensatio. De concessione purgatio et deprecatio. — Iudiciale, in quo de ipsius personae facto aut poenae aut praemii sententia datur. Dictum autem iudiciale eo, quod iudicet hominem, et sententia sua ostendat utrum laudabilis praemio dignus sit, aut certe reus condemnari liberarique supplicio.
L 68va A 51vcP 53rcT 81va
Context
LA P T (his- A, is- T)
CA1107Causales coniunctiones
Causales coniunctiones —
dicuntur+
P ] dictus LA, dicta L2
a casu eo quod aliquid cogitant facere, ut puta+
L P ] putat A
, occido illum, quia+
L ] qui A P
habet aurum; causa est.
(= Isid. etym. 1, 12, 4)
Nota:
(= Is. …) ] (= ib. …) ed. ;
Textus fontis:
Causales dicuntur a causa eo, quod aliquid cogitent facere, ut puta, "occido illum, quia habet aurum’; causa est. Rationales dicuntur a ratione, qua quisque utitur in faciendo, ut "quomodo eum occidam, ne agnoscar? veneno an ferro?’
L 68va A 52raP 53rcT 81va
Context
LA P T
CA 1106-1107 LA ] sine intervallo T